CALL ME BY YOYR NAME (2017) του Luca Guadagnino
1983 καλοκαίρι, ιταλική εξοχή, στη βίλλα μιας εστέτ μορφωμένης οικογένειας, ο 17χρονος γιός τους Έλιο περνάει ένα αξέχαστο καλοκαίρι σεξουαλικής αφύπνισης και λυρικού έρωτα με τον 25χρονο μεταπτυχιακό φοιτητή Όλιβερ, προσκεκλημένο της οικογένειας του.
O ιταλός σκηνοθέτης Luca Guadagnino, αν λάβουμε υπόψη μας και την προηγούμενη ταινία του Io Sono L’Amore(2009), ξέρει να αναδεικνύει με λεπτότητα και ποίηση πως το τοπίο, η οργιώδης ιταλική φύση, επιδρά στους χαρακτήρες και τις σχέσεις των ηρώων του. Έχοντας και ως σεναριογράφο της ταινίας τον James Ivory (από το μυθιστόρημα του André Aciman), που πέρα της τεράστιας εμπειρίας του, είναι ο άνθρωπος που αφουγκράζεται τις στιγμές και τα βλέμματα. Άρα έχουμε ένα φοβερό δίδυμο.
Ο Έλιο (Timothée Chalamet), ένα εκλεπτυσμένο αγόρι 17 χρονών που περνά τον χρόνο του διαβάζοντας, μεταγράφοντας κλασσική μουσική, κάνοντας μπάνιο στο ποτάμι και φλερτάροντας με τα κορίτσια της περιοχής του, αναστατώνεται με την άφιξη του φιλοξενούμενου της οικογένειας. Ο Όλιβερ (Armie Hammer), νάρκισσος ( έχει ενδιαφέρον πως τον δείχνει πολλές φορές η κάμερα, από κάτω προς τα πάνω, φαντάζει σαν αρχαίος θεός), έξυπνος, εντυπωσιακός, καλλιεργημένος, είναι αρχικά συγκρατημένος απέναντι του, γιατί ως μεγαλύτερος αναγνωρίζει από την αρχή τα συναισθήματα του, προσπαθεί να μην τα εκδηλώσει, γι αυτό και πολλές φορές παίρνει το ποδήλατο και εξαφανίζεται ή καλύτερα δραπετεύει. Απ την άλλη πλευρά ο Έλιο βρίσκεται ηλικιακά σε αναζήτηση της σεξουαλικής του ταυτότητας και του έρωτα, είναι αμήχανος στην αρχή, μελαγχολικός, εριστικός αλλά κάτι ορμέμφυτο τον σπρώχνει προς τον Όλιβερ. Είναι ερωτευμένος με έναν άνδρα και προφανώς το ανακαλύπτει για πρώτη φορά και δεν ξέρει πώς να αντιδράσει μπροστά στα αχαρτογράφητα αυτά συναισθήματα που τον αναστατώνουν. Η περιστασιακή σχέση του με την γλυκιά Μάρσια (Esther Garrel ) λειτουργεί ως επιβεβαίωση για να αντιμετωπίσει την πραγματική του κλίση, διατηρώντας μαζί της μία φιλική, σεξουαλική σχέση. Ο Όλιβερ είναι ο πραγματικός, ο πρώτος του έρωτας και νιώθει συγκλονισμένος.
Ο Luca Guadagnino σκηνοθετεί με απαράμιλλη λεπτότητα και τρυφερότητα, τα σκιρτήματα των δύο ηρώων πως κλιμακώνονται, χωρίς βιασύνη αλλά δίνοντάς μας τα βλέμματα, τα αγγίγματα, τις σιωπές των ερωτευμένων.Ο χειρισμός του θέματος γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε καταδεικνύει την καθολικότητα του Έρωτα χωρίς να επικεντρώνεται στο φύλο. Η σκηνή στην κυκλική πλατεία είναι ευρηματική. Θα έλεγε κανείς ότι η σημειολογία του ερωτευμένου υποκειμένου από τα «Αποσπάσματα του Ερωτικού Λόγου» του Roland Barthes, βρίσκεται πιστά αποτυπωμένη σε αυτή την ταινία.
Σε αυτό το ερωτικό και εσωτερικό ταξίδι των ηρώων η ιταλική φύση είναι πρωταγωνίστρια, οργιαστική, μεθυστική θα έλεγε κανείς. Η βίλλα της οικογένειας μοιάζει σαν τον κήπο της Εδέμ, τρεχούμενα νερά, μυρωδιές, ήχοι εντόμων, κορίτσια που πηγαινοέρχονται, δέντρα γεμάτα καρπούς, απλώνεις το χέρι σου και τους κόβεις. Είναι και ο ήλιος της Μεσογείου, η ζέστη, που τους κάνει να κυκλοφορούν ημίγυμνοι, το άγαλμα που ανακαλύπτουν σε ένα θαλάσσιο αρχαιολογικό ναυάγιο. Το αισθησιακό αυτό περιβάλλον διεγείρει τις αισθήσεις των ηρώων και τους προετοιμάζει στο ερωτικό τους σμίξιμο. Συμβολική και αισθησιακή η σκηνή με το ροδάκινο. Προπατορικό αμάρτημα, τηρουμένων των αναλογιών;
Oι γονείς, ο καθηγητής αρχαιολογιας Πέρλμαν (Michael Stuhlbarg) και η Ανέλα (Amira Casar), παρατηρούν από κοντά αλλά διακριτικά τα δρώμενα, με τρυφερό ενδιαφέρον για τον Έλιο, έχοντας επίγνωση του τι συμβαίνει, δίνουν την εντύπωση ότι θα είναι πάντα δίπλα του να τον στηρίζουν, πιστεύουν σε αυτόν. Συγκινητική η στιγμή που ο Έλιο, μόλις έχει αποχαιρετήσει τον Όλιβερ και τηλεφωνεί στην μητέρα του, από την ερωτική αγκαλιά του Όλιβερ αναζητά την μητρική αγκαλιά. Το αποκορύφωμα όμως είναι η συζήτηση με τον πατέρα του, δεν θυμάμαι στο σινεμά άλλη τέτοια αντιμετώπιση και κατανόηση γονέα προς το παιδί του για το θέμα της επιλογής του ερωτικού συντρόφου ιδίου φύλου. Διαφωνώ στο σημείο που ο πατέρας υπαινίσσεται και αντίστοιχη δική του εμπειρία, όπως και για το περιεχόμενο του τηλεφωνήματος από τον Όλιβερ στο τέλος της ταινίας. Μου μετέφερε έναν λανθάνοντα διδακτισμό που δεν ταίριαζε στο πνεύμα της ταινίας. Η τελευταία σκηνή στο τζάκι καθώς έπεφταν οι τίτλοι του τέλους θα μείνει……
Η μουσική της ταινίας υποστηρικτική, από Μπαχ ,Ραβέλ περνά σε Σακαμότο, αλλά και επιτυχίες της δεκαετίας του 80.
Ο Luca Guadagnino σκηνοθετεί ένα «καυτό θέμα», με ποιητικό ρεαλισμό και σε ειδυλλιακές συνθήκες και περιβάλλον, ότι χρειάζεται για να ανθίσει ο Πρώτος Έρωτας δηλαδή…..
Υ.Γ : H ταινία έχει τέσσερις υποψηφιότητες για Όσκαρ: Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου για τον James Ivory , Καλύτερου Α' Ανδρικού Ρόλου για τον Timothée Chalamet, Καλύτερου Τραγουδιού για το «Mystery of Love» του Sufjan Stevens.
Comments