Η ανασκαφή/The dig (2021) του Σάιμον Στόουν, πρωταγωνιστούν: Kάρεϊ Μάλιγκαν, Ρέιφ Φάινς, Λίλι Τζέιμς, Τζόνι Λιν κ.ά, από το βιβλίο του Τζον Πρέστον, παραγωγή Νetflix
Η ταινία περιγράφει μυθοπλαστικά την ιστορία της ανασκαφής του αρχαιολογικού θησαυρού του Σάτον Χου (Shatton Hoo) στο Σάφολκ της ανατολικής Αγγλίας τo 1939, στο κατώφλι του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η ευγενική πλούσια χήρα Ίντιθ Πρίτι (Kάρεϊ Μάλιγκαν) καλεί στο αγρόκτημά της τον παθιασμένο ερασιτέχνη αρχαιολόγο Μπέιζιλ Μπράουν (Ρέιφ Φάινς) ή εκσκαφέα από παππού όπως διατείνεται ο ίδιος, και του αναθέτει να σκάψει σε κάποια λοφώδη σημεία του κτήματος που διαισθάνεται ότι μπορεί να περιέχουν κάποια ευρήματα. Οι εργασίες, παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες, χάρη στην αφοσίωση και το πάθος του Μπέιζιλ προχωρούν γοργά και προς τέρψιν όλων βρίσκονται μπροστά σε κάτι που ξεπερνούσε κάθε προσδοκία τους: τα αποτυπώματα ενός πλοίου του 7ου αιώνα. Παράλληλα με τις εργασίες αναπτύσσεται μια σχέση σεβασμού, προστασίας και αλληλοκατανόησης μεταξύ της Ίντιθ και του Μπέιζιλ με τα «σκιερά» μέρη και μυστικά της. Η Ίντιθ ποτέ δεν του αποκαλύπτει ευθέως την εύθραυστη κατάσταση της υγείας της, τους φόβους για τον γιο της που φαίνεται ότι θα μείνει σύντομα μόνος.
Η σπουδαιότητα των ευρημάτων φέρνει στο κτήμα έναν διάσημο Λονδρέζο αρχαιολόγο και την ομάδα του, καθώς και έναν νεαρό εξάδελφο της Ίντιθ, τον Ρόρι Λόμαξ, λίγο πριν καταταγεί στην αεροπορία, ο οποίος απαθανατίζει με τον φακό του την πορεία των εργασιών. Αυτή η μικρή ομάδα που συναντιέται καθημερινά πάνω από το εύρημα είναι συνεπαρμένη από το μέγεθος της ανασκαφής, ενώ ταυτόχρονα ο καθένας τους ζει στη συναισθηματική δίνη προσωπικών προβλημάτων που αποκτούν άλλο ειδικό βάρος με τον πόλεμο προ των πυλών. Η ανασκαφή του θησαυρού έγινε, καθώς και η εσωτερική ανασκαφή των ηρώων. Η επόμενη μέρα θα είναι διαφορετική για όλους΄ θα έχουν απομείνει στο πέρασμα του χρόνου οι φωτογραφίες του Ρόρι και ο θησαυρός ως δείγματα της φθαρτής ανθρώπινης ζωής.
Μια ταινία ευανάγνωστη, αλλά με ενδιαφέρουσα σκηνοθετική αφήγηση, καθώς όλα συμβαίνουν στο παρόν σαν να έχουν ήδη γίνει στο παρελθόν, και αυτό τονίζει την «ελαφράδα», τη ροή, την επαναληψιμότητα, μοιάζει με το πέρασμα της ανθρώπινης ζωής από τη γη. Τα λόγια δεν προφέρονται από τους ηθοποιούς (όπως και στις ταινίες του Μάλικ), οι σκηνές πολλές φορές μένουν μετέωρες, οι ματιές και οι σιωπές που ανταλλάσσουν οι Ίντιθ και Μπέιζιλ είναι πιο εύγλωττες και βαθιές από τα λόγια. Ο Ρέιφ Φάινς είναι ένας τεράστιος ηθοποιός -ναι, ομολογώ θαυμάστριά του-, αλλά και η Kάρεϊ Μάλιγκαν επίσης εκπληκτική. Καταφέρνουν, ενώ ενσαρκώνουν και οι δύο αντίστοιχα κλειστούς/μετρημένους χαρακτήρες, να μεταδίδουν μέσα από τις βουβές ματιές τους πραγματικό συναίσθημα.
Καθώς ο Μπέιζιλ παρατηρεί με το τηλεσκόπιό του τα άστρα, αισθανόμαστε τη φθαρτότητα αλλά και τη συνέχεια της ανθρώπινης ύπαρξης στον χρόνο. Το ίδιο άλλωστε υπογραμμίζει και το σπουδαίο εύρημα.
Εdith Preety: We die. We die and we decay. We don't live on.
Basil Brown: I'm not sure I agree. From the first human handprint on a cave wall, we're part of something continuous. So, we... don't really die.
Μια ταινία που θα μπορούσε να γίνει μελόδραμα, όμως χάρη σε μια μακροσκοπική αντίληψη του κόσμου και της απόλυτα ταιριαστής σκηνοθεσίας του Στόουν μετατρέπεται σε μια χαμηλότονη στοχαστική αγγλική ταινία για όλη την οικογένεια.
Comments